U nang buồng trứng: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

U nang buồng trứng là một loại khối u hình thành trong buồng trứng của phụ nữ, u có vỏ bọc bên ngoài và chứa dịch lỏng bên trong. U có thể phát triển từ các loại mô của buồng trứng hay từ mô của cơ quan khác. Đây là loại khối u sinh dục rất phổ biến ở nữ giới, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, tỷ lệ mắc bệnh là 3.6% trong số các bệnh lý phụ khoa, nhiều hơn bất kỳ khối u nào khác của đường sinh dục. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị u nang buồng trứng.

Nguyên nhân gây u nang buồng trứng

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra u nang buồng trứng, tùy thuộc vào loại u nang và đặc điểm của chúng. Một số nguyên nhân chính là:

• Về hormon: Các vấn đề liên quan đến hormone hoặc các thuốc hỗ trợ rụng trứng có thể làm xuất hiện khối u buồng trứng cơ năng. Đây là loại u nang được sinh ra do rối loạn hoạt động nội tiết của buồng trứng, về mặt giải phẫu bệnh tổ chức buồng trứng không thay đổi. Có 3 loại u nang cơ năng: nang bọc noãn, nang hoàng thể và nang hoàng thể lutein.
• Mang thai: Ở giai đoạn đầu của thai kỳ, có thể xuất hiện tự nhiên một vài u nang buồng trứng để hỗ trợ bào thai cho đến khi nhau thai được hình thành. Đôi khi u cũng xuất hiện cho đến hết thai kỳ
• Lạc nội mạc tử cung: Lạc nội mạc tử cung ở phụ nữ cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến u nang buồng trứng. Đây là tình trạng các tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, một số mô có thể gắn ở buồng trứng, gây ra loại u nang lạc nội mạc buồng trứng
• Nhiễm trùng vùng chậu: Nhiễm trùng buồng trứng, vòi trứng có thể xuất phát từ những nhiễm trùng ở vùng chậu, và có thể bị áp-xe hóa.
• Tiền sử bản thân hoặc gia đình có u nang buồng trứng: Nếu bạn đã từng xuất hiện u nang buồng trứng trước đó, hoặc có người trong gia đình của bạn bị u nang buồng trứng, bạn có nguy cơ cao hơn bị tái phát lại.
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều: Nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt không đều, bạn có thể gặp khó khăn trong việc rụng trứng, dẫn đến sự tích tụ của các noãn trong buồng trứng.
• Thừa cân, béo phì: Nếu bạn có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao, bạn có thể bị ảnh hưởng đến cân bằng hormone của cơ thể, gây ra u nang buồng trứng

Lạc nội mạc tử cung là 1 trong những nguyên gây dẫn đến u nang buồng trứng

Triệu chứng của u nang buồng trứng

Phần lớn u nang buồng trứng không có dấu hiệu rõ ràng và đặc hiệu. Một số triệu chứng và dấu hiệu sau đây có thể gặp ở bệnh nhân u nang buồng trứng:

• Đau, nặng, tức vùng bụng dưới.
• Đau mơ hồ vùng thắt lưng, đùi hay vùng chậu.
• Đau khi quan hệ tình dục.
• Đau trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Chảy máu âm đạo bất thường.
• Tiểu khó hay đi tiểu nhiều lần.
• Tăng cân không rõ nguyên nhân.
• Căng tức ngực, đau nhức vú.
• Buồn nôn, nôn.

Nếu bạn gặp một trong những triệu chứng sau đây, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức, vì đây có thể là dấu hiệu của các biến chứng nguy hiểm của u nang buồng trứng:

• Đau bụng dữ dội và kéo dài.
• Sốt cao, lạnh run.
• Thở khó, hoặc ngạt thở.
• Hôn mê hoặc mất ý thức.

Chẩn đoán u nang buồng trứng

Để chẩn đoán u nang buồng trứng, bác sĩ sẽ tiến hành một số biện pháp sau:

• Khám phụ khoa: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng chậu của bạn để tìm kiếm các dấu hiệu của u nang buồng trứng, như sự phình to hoặc đau của buồng trứng.
• Siêu âm: Bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị siêu âm để tạo ra hình ảnh của buồng trứng và các khối u có thể có. Siêu âm có thể được thực hiện qua da bụng hoặc qua âm đạo.
• Xét nghiệm máu: Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu của bạn để kiểm tra các chỉ số liên quan đến hormone, chức năng gan, thận và các khả năng nhiễm trùng. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể xét nghiệm một loại protein gọi là CA 125, để loại trừ khả năng ung thư buồng trứng.
• Chụp CT hoặc MRI: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn chụp CT hoặc MRI để có được hình ảnh chi tiết hơn về buồng trứng và các khối u. Những phương pháp này cũng giúp bác sĩ xác định vị trí, kích thước và tính chất của u nang.
• Nội soi: Bác sĩ có thể tiến hành một phẫu thuật nội soi để quan sát trực tiếp buồng trứng và lấy mẫu mô để xét nghiệm. Phẫu thuật này được thực hiện qua một lỗ nhỏ ở bụng, dưới tác dụng của thuốc gây mê.

Điều trị u nang buồng trứng

Phương pháp điều trị u nang buồng trứng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như loại u nang, kích thước, triệu chứng, tuổi và mong muốn sinh con của bạn. Một số phương pháp điều trị thường được áp dụng là:

• Theo dõi: Nếu u nang của bạn nhỏ, không gây triệu chứng và không có dấu hiệu ung thư, bác sĩ có thể chỉ khuyên bạn theo dõi tình trạng của u nang qua các siêu âm và xét nghiệm máu định kỳ. Nhiều u nang cơ năng có thể tự biến mất sau một vài chu kỳ kinh nguyệt.
• Thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn cho bạn các loại thuốc để điều trị u nang buồng trứng, như thuốc giảm đau, thuốc ngừa thai hoặc thuốc điều trị lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, các loại thuốc này chỉ có tác dụng ngăn ngừa sự hình thành của u nang mới, chứ không làm biến mất u nang đã có.
• Phẫu thuật: Nếu u nang của bạn lớn, gây triệu chứng khó chịu hoặc có nguy cơ ung thư, bác sĩ có thể đề nghị bạn tiến hành phẫu thuật để loại bỏ u nang. Có hai loại phẫu thuật chính là cắt bỏ u nang (nội soi) và cắt bỏ buồng trứng (phẫu thuật mở). Loại phẫu thuật nào được áp dụng phụ thuộc vào tình trạng của bạn và mong muốn sinh con của bạn.

Phòng ngừa u nang buồng trứng

Không có cách nào để phòng ngừa hoàn toàn u nang buồng trứng, nhưng bạn có thể làm một số việc sau để giảm nguy cơ mắc bệnh:

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Bạn nên đi khám phụ khoa ít nhất một lần một năm để phát hiện sớm các vấn đề về buồng trứng và các bệnh lý phụ khoa khác.
• Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt: Bạn có thể sử dụng các biện pháp ngừa thai hoặc các loại thuốc khác để làm cho chu kỳ kinh nguyệt của bạn đều đặn và ổn định. Điều này giúp giảm nguy cơ hình thành u nang cơ năng.
• Giữ cân bằng hormone: Bạn nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và tránh stress để giữ cho hormone của cơ thể ở mức cân bằng. Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế sử dụng các loại thuốc hỗ trợ rụng trứng hoặc điều trị vô sinh.
• Sinh con: Nghiên cứu cho thấy rằng phụ nữ đã từng sinh con ít có khả năng bị u nang buồng trứng hơn so với những người chưa từng sinh con.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

U nang buồng trứng là một loại khối u phổ biến ở phụ nữ, có thể gây ra các triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào về u nang buồng trứng, để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn cũng nên chú ý đến việc duy trì sức khỏe, cân bằng hormone và kiểm tra định kỳ để phòng ngừa u nang buồng trứng.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về u nang buồng trứng. Nếu bạn có thắc mắc hay yêu cầu gì khác, xin vui lòng liên hệ với tôi.