Insulin là gì ?
Insulin là một loại hormone do tế bào beta của tụy tiết ra, có tác dụng điều hòa lượng đường huyết trong máu. Insulin giúp các tế bào cơ thể sử dụng glucose làm năng lượng, đồng thời ngăn ngừa quá trình phân hủy glycogen và chất béo. Insulin có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa các chất carbohydrate, lipid và protein trong cơ thể. Insulin còn ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh sản của các tế bào
Hormone insulin
Tác dụng của Insulin với mẹ bầu
Insulin có vai trò quan trọng trong quá trình thai nghén, đặc biệt là với những mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ. Tiểu đường thai kỳ là một tình trạng nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ mang thai, khi mà cơ thể không thể sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả để duy trì mức đường huyết bình thường. Tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng cho cả mẹ và bé, như sinh non, nhiễm trùng, tăng huyết áp, dị tật bẩm sinh, béo phì và tiểu đường sau này.
Để kiểm soát tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần tuân thủ chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và theo dõi mức đường huyết định kỳ. Ngoài ra, một số trường hợp cần phải sử dụng insulin để giảm mức đường huyết cao. Insulin có tác dụng với mẹ bầu như sau:
- Giúp duy trì mức đường huyết ổn định, tránh biến động quá cao hoặc quá thấp.
- Giảm nguy cơ các biến chứng cho mẹ và bé, như sinh non, nhiễm trùng, tăng huyết áp, dị tật bẩm sinh, béo phì và tiểu đường sau này.
- Tạo điều kiện cho thai nhi phát triển khỏe mạnh, tránh bị suy dinh dưỡng hoặc béo phì do mẹ bầu có mức đường huyết cao.
Bổ sung insulin giúp mẹ bầu và thai nhi khỏe mạnh
Các loại Insulin
Có nhiều cách phân loại insulin dựa trên cấu trúc phân tử, thời gian tác dụng, nồng độ và hàm lượng. Tuy nhiên, một cách phổ biến là phân loại insulin theo thời gian tác dụng, bao gồm:
- Insulin tác dụng nhanh, ngắn: là loại insulin có tác dụng 30 phút sau khi tiêm dưới da, và kéo dài 5-7 giờ. Có thể truyền tĩnh mạch khi điều trị cấp cứu. Ví dụ: insulin người (regular insulin) và insulin analog (aspart, lispro, glulisine)
- Insulin tác dụng trung bình, trung gian: là loại insulin có tác dụng 2-4 giờ sau khi tiêm dưới da, và kéo dài 10-18 giờ. Thường được tiêm vào buổi sáng và buổi tối. Ví dụ: NPH (Neutral Protamine Hagedorn)
- Insulin tác dụng chậm, kéo dài: là loại insulin có tác dụng 2-6 giờ sau khi tiêm dưới da, và kéo dài 20-42 giờ. Thường chỉ cần tiêm một lần mỗi ngày. Ví dụ: glargine, detemir, degludec
- Insulin trộn, hỗn hợp: là loại insulin kết hợp giữa insulin tác dụng nhanh, ngắn và insulin tác dụng trung bình, trung gian. Thường được tiêm hai lần mỗi ngày, trước bữa ăn. Ví dụ: insulin mixt, insulin hỗn hợp
Một số tác dụng phụ mà mẹ bầu cần lưu ý
- Gây ra tình trạng hạ đường huyết (hypoglycemia), khi mà mức đường huyết giảm quá nhanh hoặc quá thấp so với mức bình thường. Các triệu chứng của hạ đường huyết bao gồm: đói, mệt mỏi, run tay, đổ mồ hôi, nhịp tim nhanh, hoa mắt, chóng mặt, kém tập trung, khó nói, co giật, mất ý thức. Khi bị hạ đường huyết, mẹ bầu cần ăn ngay một lượng đường hoặc thức ăn có chứa carbohydrate, như kẹo, nước ngọt, bánh mì, trái cây.
- Gây ra tình trạng tăng cân, do insulin kích thích quá trình lưu trữ glycogen và chất béo trong cơ thể. Mẹ bầu cần kiểm soát lượng calo tiêu thụ hàng ngày, tránh ăn quá nhiều đường và chất béo, tập thể dục đều đặn để giảm cân và ngăn ngừa béo phì.
- Gây ra các phản ứng ở nơi tiêm insulin, như đau, sưng, viêm, nhiễm trùng, thâm tím, vết sẹo. Mẹ bầu cần chọn vị trí tiêm insulin thay đổi liên tục, sử dụng kim tiêm sạch, tiêm đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ.
Lựa chọn vị trí phù hợp để tiêm insulin
Insulin là một loại thuốc quan trọng trong điều trị tiểu đường thai kỳ, có tác dụng giúp mẹ bầu kiểm soát mức đường huyết và giảm nguy cơ các biến chứng cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, insulin cũng có một số tác dụng phụ mà mẹ bầu cần lưu ý và phòng ngừa. Mẹ bầu cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng insulin, kết hợp với chế độ ăn uống và tập thể dục hợp lý để có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
