Rối loạn kinh nguyệt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Kinh nguyệt là hiện tượng bình thường ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, thể hiện sự hoạt động của hệ sinh dục nữ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kinh nguyệt đều đặn và ổn định. Rối loạn kinh nguyệt là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến ở chị em phụ nữ, ảnh hưởng đến tâm lý, sinh hoạt và khả năng sinh sản. Vậy rối loạn kinh nguyệt là gì? Nguyên nhân và cách điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Rối loạn kinh nguyệt là gì?

Rối loạn kinh nguyệt là những bất thường về chu kỳ kinh nguyệt, số lượng và thời gian chảy máu kinh so với những chu kỳ thông thường trước đó. Rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi khác nhau, từ tuổi dậy thì cho đến tuổi tiền mãn kinh. Rối loạn kinh nguyệt có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý liên quan đến nội tiết, tử cung, buồng trứng hoặc các yếu tố khác.

Rối loạn kinh nguyệt có nhiều dạng khác nhau, phổ biến nhất là:

• Rong kinh: Là hiện tượng chảy máu kinh quá nhiều hoặc quá lâu, thường kéo dài trên 7 ngày hoặc lượng máu mất trên 80 ml mỗi chu kỳ. Rong kinh có thể gây thiếu máu, mệt mỏi, suy nhược và cản trở sinh hoạt hàng ngày.
• Thiểu kinh: Là hiện tượng chảy máu kinh quá ít hoặc quá ngắn, thường dưới 2 ngày hoặc lượng máu mất dưới 20 ml mỗi chu kỳ. Thiểu kinh có thể do rối loạn nội tiết, stress, suy dinh dưỡng hoặc các bệnh lý khác.
• Vô kinh: Là hiện tượng không có kinh nguyệt trong vòng 3 chu kỳ liên tiếp hoặc hơn 6 tháng. Vô kinh có thể do mang thai, mãn kinh, rối loạn nội tiết, u xơ tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang hoặc các yếu tố khác.
• Kinh không đều: Là hiện tượng khoảng cách giữa các chu kỳ kinh không ổn định, có thể quá ngắn (dưới 24 ngày) hoặc quá dài (trên 38 ngày). Kinh không đều có thể do stress, thay đổi môi trường sống, rối loạn nội tiết hoặc các bệnh lý khác.
• Chảy máu giữa các chu kỳ kinh: Là hiện tượng xuất hiện máu kinh bất thường giữa các chu kỳ kinh nguyệt, có thể do viêm nhiễm, u xơ tử cung, ung thư tử cung hoặc do sử dụng thuốc tránh thai.

Rối loạn kinh nguyệt có thể xuất hiện ở nhiều nhóm tuổi của phụ nữ

Nguyên nhân của rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, bao gồm:

• Rối loạn nội tiết: Là nguyên nhân phổ biến nhất của rối loạn kinh nguyệt, do sự thay đổi của các hormon nữ giới như estrogen và progesterone.Các hormon này có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và sự phát triển của lớp niêm mạc tử cung. Khi có sự mất cân bằng hormon, lớp niêm mạc tử cung có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt. Một số yếu tố có thể gây rối loạn nội tiết là stress, béo phì, suy dinh dưỡng, bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp hoặc hội chứng buồng trứng đa nang.
• Bệnh lý tử cung: Là một nguyên nhân khác của rối loạn kinh nguyệt, do sự tổn thương hoặc bất thường của cơ quan sinh dục nữ. Một số bệnh lý tử cung có thể gây rối loạn kinh nguyệt là u xơ tử cung, viêm nội mạc tử cung, polyp tử cung, ung thư tử cung hoặc các vấn đề về dây chằng tử cung.
• Sử dụng thuốc tránh thai: Là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, do thuốc tránh thai chứa các hormon nhân tạo có tác dụng làm giảm sự phát triển của lớp niêm mạc tử cung và ức chế sự rụng trứng. Khi sử dụng thuốc tránh thai, chị em có thể gặp phải các biến đổi về kinh nguyệt như thiểu kinh, vô kinh hoặc chảy máu giữa các chu kỳ kinh
• Các yếu tố khác: Bên cạnh những nguyên nhân trên, rối loạn kinh nguyệt cũng có thể do một số yếu tố khác như mang thai, cho con bú, mãn kinh, thay đổi môi trường sống, tập thể dục quá mức hoặc mắc một số bệnh lý khác như bệnh gan, bệnh thận hoặc bệnh máu

Triệu chứng của rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt có thể biểu hiện qua các triệu chứng sau:

• Chu kỳ kinh không đều
• Lượng máu kinh quá nhiều hoặc quá ít
• Thời gian hành kinh quá dài hoặc quá ngắn
• Chảy máu giữa các chu kỳ kinh
• Đau bụng dưới khi hành kinh
• Buồn nôn, nôn hay chóng mặt khi hành kinh
• Thấy mệt mỏi, suy nhược và thiếu máu do mất máu quá nhiều
• Khó thụ thai hoặc vô sinh do rối loạn rụng trứng
• Có thể gặp phải các biến chứng như u xơ tử cung, ung thư tử cung, ung thư vú hoặc bệnh tim mạch

Chu kì kinh không đều

Cách điều trị rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt có thể được điều trị bằng nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và tình trạng sức khỏe của từng người. Một số cách điều trị phổ biến là:

• Sử dụng thuốc: Là cách điều trị đơn giản và hiệu quả, có thể giúp cân bằng hormon, làm giảm lượng máu kinh, làm đều chu kỳ kinh và giảm đau bụng. Một số loại thuốc có thể được sử dụng là thuốc tránh thai, thuốc chống viêm, thuốc chống đông máu hoặc thuốc kích thích rụng trứng. Tuy nhiên, sử dụng thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như nôn, buồn nôn, đau đầu, tăng cân hoặc giảm ham muốn tình dục. Do đó, chị em cần được tư vấn và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa khi sử dụng thuốc.
• Thực hiện phẫu thuật: Là cách điều trị được áp dụng khi rối loạn kinh nguyệt do bệnh lý tử cung hoặc khi các cách điều trị khác không hiệu quả. Phẫu thuật có thể giúp loại bỏ các khối u xơ tử cung, polyp tử cung, ung thư tử cung hoặc các vấn đề về dây chằng tử cung. Tùy theo tình trạng của từng người, phẫu thuật có thể được thực hiện qua nội soi hoặc mổ bụng. Phẫu thuật có thể mang lại hiệu quả cao trong việc khắc phục rối loạn kinh nguyệt, nhưng cũng có thể gây ra một số biến chứng như nhiễm trùng, chảy máu, xơ vữa hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó, chị em cần được tư vấn và chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi quyết định thực hiện phẫu thuật.
• Áp dụng chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh: Là cách điều trị hỗ trợ và phòng ngừa rối loạn kinh nguyệt, có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và hệ nội tiết. Chị em nên ăn uống đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng như protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Ngoài ra, chị em nên hạn chế ăn uống các thực phẩm có chứa cafein, đường hoặc chất béo. Chị em cũng nên tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, để giảm stress, giảm cân và tăng cường tuần hoàn máu. Hơn nữa, chị em nên tránh hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng các chất kích thích khác.

• Sử dụng các phương pháp dân gian: Là cách điều trị bổ sung và an toàn, có thể giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu của rối loạn kinh nguyệt. Một số phương pháp dân gian có thể được sử dụng là:
  • Uống nước sắc lá đu đủ: Lá đu đủ có tác dụng làm ấm tử cung, kích thích co bóp tử cung và làm sạch lớp niêm mạc tử cung. Chị em có thể sắc 10-15 lá đu đủ với 1 lít nước, để nguội rồi uống từng ly nhỏ trong ngày.
  • Uống nước sắc quế: Quế có tác dụng làm nóng cơ thể, tăng lưu lượng máu và giảm đau bụng khi hành kinh. Chị em có thể sắc 3-5g quế với 500ml nước, để nguội rồi uống từng ly nhỏ trong ngày.
  • Uống nước sắc rau má: Rau má có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và bổ máu. Chị em có thể sắc 100g rau má với 500ml nước, để nguội rồi uống từng ly nhỏ trong ngày.
  • Uống nước sắc hoa sen: Hoa sen có tác dụng bình can, an thần và điều hòa kinh nguyệt. Chị em có thể sắc 10-15g hoa sen với 500ml nước, để nguội rồi uống từng ly nhỏ trong ngày.

Tuy nhiên, các phương pháp dân gian chỉ mang tính chất hỗ trợ và không thay thế được việc điều trị y khoa. Chị em cần lưu ý rằng không nên tự ý sử dụng các phương pháp dân gian mà không được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa.

Rối loạn kinh nguyệt là một vấn đề sức khỏe thường gặp ở chị em phụ nữ, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Rối loạn kinh nguyệt không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý, sinh hoạt mà còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Do đó, chị em cần chú ý theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của mình và khi có bất thường cần đi khám và điều trị kịp thời. Ngoài ra, chị em cũng nên áp dụng chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để duy trì sức khỏe và hệ nội tiết.