Tuyến tiền liệt là một cơ quan nằm ở phần dưới của bàng quang, bao quanh ống niệu đạo. Tuyến tiền liệt có chức năng sản xuất và tiết ra một chất lỏng nhờn, giúp tinh trùng di chuyển và bảo vệ chúng khỏi các tác nhân gây hại. Tuyến tiền liệt cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cương cứng và hỗ trợ quá trình xuất tinh.
Tuy nhiên, tuyến tiền liệt cũng có thể gặp phải một số vấn đề sức khỏe, như viêm tuyến tiền liệt, tăng sinh tuyến tiền liệt, hay ung thư tuyến tiền liệt. Những bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, mà còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, như nhiễm trùng máu, suy thận, hay di căn. Do đó, việc phòng ngừa và chăm sóc tuyến tiền liệt là rất cần thiết cho nam giới, đặc biệt là những người trên 40 tuổi.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về tuyến tiền liệt, cách nhận biết các triệu chứng bất thường, cũng như các phương pháp điều trị và chăm sóc hiệu quả.
Tuyến tiền liệt là gì? Vai trò và chức năng của tuyến tiền liệt trong cơ thể nam giới
Tuyến tiền liệt là một cơ quan sinh dục nam, đóng vai trò rất quan trọng để thực hiện chức năng sinh sản. Tuyến tiền liệt chỉ có ở nam giới, nằm sâu bên trong háng, bao quanh phần trên cùng của niệu đạo, ngay dưới bàng quang và phía trước trực tràng.. Từ trực tràng, bạn dùng ngón tay là có thể sờ thấy tuyến này. Kích thước của tiền liệt tuyến bằng khoảng một quả óc chó, nặng từ 15-25 gam.
1. Cấu tạo của tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt có cấu tạo gồm 70% mô tuyến và 30% lớp đệm mô sợi cơ. Tuyến này được bao bọc bởi lớp vỏ: elastin, collagen cùng nhiều sợi cơ trơn khác. Tiền liệt tuyến được chia làm ba thuỳ: thuỳ phải, thuỳ trái và thùy giữa – thùy có hình dạng ngón tay, nằm sau niệu đạo. Tuy nhiên, ngày nay với quan niệm mới lại chia tuyến tiền liệt thành 5 vùng: vùng trung biên, vùng ngoại biên, vùng cơ sợi, vùng quanh niệu đạo và vùng chuyển tiếp
2.Chức năng của tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt có hai chức năng chính: tiết ra dịch trong tinh dịch và co bóp và kiểm soát nước tiểu.
- Tiết ra dịch trong tinh dịch: Tiền liệt tuyến có nhiệm vụ kết hợp cùng những tuyến phụ khác sản xuất ra dịch trong tinh dịch. Chất dịch này sẽ trộn lẫn với tinh trùng, giúp tinh trùng thuận tiện di chuyển trong hệ thống sinh dục của nam và còn giúp làm nhờn niệu đạo khi xuất tinh.
- Co bóp và kiểm soát nước tiểu: Tuyến tiền liệt sẽ ngăn chảy ngược về bàng quang trong quá trình phóng tinh, cơ thắt trong ở đáy bàng quang sẽ đóng lại. Khi cơ thắt trong đóng lại, nó ngăn nước tiểu và tinh dịch đi ra ngoài cơ thể qua niệu đạo cùng lúc. Khi đạt đỉnh của khoái cảm, cơ vòng này sẽ đóng chặt để ngăn không cho tinh dịch trào ngược vào bàng quang.
3. Các bệnh lý thường gặp của tuyến tiền liệt
3.1. Viêm tuyến tiền liệt
Viêm tuyến tiền liệt là tình trạng viêm nhiễm của tuyến tiền liệt, thường do các vi khuẩn, virus, nấm, hay ký sinh trùng gây ra. Viêm tuyến tiền liệt có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường gặp ở nam giới dưới 50 tuổi. Viêm tuyến tiền liệt có thể được chia thành hai loại: viêm cấp tính và viêm mãn tính.
- Viêm tuyến tiền liệt cấp tính: là loại viêm nhiễm nặng, thường do vi khuẩn gây ra, có thể kèm theo sốt, ớn lạnh, đau bụng dưới, đau khi tiểu tiện, hay tiết ra dịch bất thường từ ống niệu đạo. Viêm tuyến tiền liệt cấp tính cần được điều trị ngay lập tức bằng kháng sinh, nếu không sẽ có nguy cơ gây ra nhiễm trùng máu hay viêm niệu đạo.
- Viêm tuyến tiền liệt mãn tính: là loại viêm nhiễm kéo dài, có thể do vi khuẩn, virus, nấm, hay ký sinh trùng gây ra, hoặc do các yếu tố khác như tăng sinh tuyến tiền liệt, sỏi niệu, hay quan hệ tình dục không an toàn. Viêm tuyến tiền liệt mãn tính có thể không có triệu chứng rõ ràng, hoặc có các triệu chứng nhẹ như đau bụng dưới, đau khi tiểu tiện, hay tiểu nhiều lần. Viêm tuyến tiền liệt mãn tính cần được điều trị dài hạn bằng kháng sinh, thuốc giảm đau, hay thuốc giãn cơ.
Viêm tuyến tiền liệt
3.2. Tăng sinh tuyến tiền liệt
Tăng sinh tuyến tiền liệt là tình trạng tuyến tiền liệt phát triển quá mức, gây ra sự chèn ép lên ống niệu đạo, làm hạn chế luồng nước tiểu. Tăng sinh tuyến tiền liệt thường gặp ở nam giới trên 50 tuổi, do sự thay đổi nội tiết tố khi già đi. Tăng sinh tuyến tiền liệt có thể gây ra các triệu chứng như tiểu nhiều lần, tiểu khó, tiểu không hết, hay tiểu ra máu. Tăng sinh tuyến tiền liệt cần được điều trị bằng thuốc giảm sưng, thuốc ức chế nội tiết tố, hay phẫu thuật cắt bỏ phần tuyến tiền liệt thừa.
3.3. Ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt là tình trạng các tế bào tuyến tiền liệt bất thường phát triển và lan rộng sang các cơ quan khác. UUng thư tuyến tiền liệt có thể gây ra các triệu chứng như: đau ở bụng dưới, đau khi đi tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu khó, tiểu yếu, tiểu ra máu, máu trong tinh dịch, đau khi xuất tinh, đau ở xương hông, xương sống, ngực, đùi.
3.4 Phì đại tuyến tiền liệt
4.Cách phòng ngừa và chăm sóc tuyến tiền liệt
Để bảo vệ tuyến tiền liệt khỏi các bệnh lý, bạn nên thực hiện những việc sau:
- Quan hệ tình dục điều độ, tránh nhiễm khuẩn hoặc viêm nhiễm do quan hệ không an toàn.
- Uống nhiều nước, đi tiểu ngay khi buồn, tránh giữ nước tiểu quá lâu trong bàng quang, gây áp lực lên tuyến tiền liệt.
- Ăn uống khoa học, hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường, muối, cà phê, rượu, bia, thuốc lá, gia vị cay nóng, thực phẩm kích thích tiểu tiện.
- Thường xuyên tập luyện thể dục, nâng cao sức khỏe, tăng cường tuần hoàn máu, giảm nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.
- Đi khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra tuyến tiền liệt bằng cách xét nghiệm máu PSA, siêu âm, sinh thiết, để phát hiện sớm các bệnh lý và điều trị kịp thời.
Tập thể dục thường xuyên
Tuyến tiền liệt là một cơ quan quan trọng của nam giới, có ảnh hưởng lớn đến chức năng sinh sản và tiểu tiện. Bạn nên hiểu rõ về cấu tạo, chức năng và các bệnh thường gặp của tuyến tiền liệt, để có thể phòng ngừa và chăm sóc tốt nhất cho sức khỏe của mình.
