U xơ tử cung là một bệnh lý phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. U xơ tử cung có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về u xơ tử cung, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị.
Nguyên nhân u xơ tử cung
Hiện nay, nguyên nhân gây ra u xơ tử cung vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy có sự liên quan giữa u xơ tử cung và nội tiết tố nữ, đặc biệt là estrogen và progesterone. Các nội tiết tố này có tác dụng kích thích sự phát triển của cơ tử cung, từ đó tạo điều kiện cho các tế bào cơ trơn bất thường phát triển thành u xơ. Do đó, u xơ tử cung thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, khi nồng độ nội tiết tố nữ cao, và có xu hướng teo nhỏ khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh, khi nồng độ nội tiết tố nữ giảm.
Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung, bao gồm:
- Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thực phẩm chứa chất béo, đường, muối, chất bảo quản, chất tạo màu có thể làm tăng nồng độ estrogen trong cơ thể, từ đó gây ra u xơ tử cung. Ngược lại, ăn nhiều rau xanh, trái cây, chất xơ, chất chống oxy hóa có thể giúp cải thiện tình trạng u xơ tử cung.
- Thừa cân béo phì: Người béo phì có nhiều mô mỡ, nơi có thể sản sinh ra estrogen. Do đó, người béo phì có nguy cơ mắc u xơ tử cung cao hơn người bình thường.
- Tiền sử gia đình: Nếu có người trong gia đình mắc u xơ tử cung, bạn cũng có khả năng cao mắc bệnh này. Đặc biệt, nếu mẹ bạn mắc u xơ tử cung, bạn có thể mắc bệnh sớm hơn và nặng hơn.
- Sử dụng thuốc tránh thai: Một số loại thuốc tránh thai có chứa estrogen có thể làm tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung. Tuy nhiên, một số loại thuốc tránh thai chỉ chứa progesterone hoặc thuốc tránh thai dạng cấy có thể làm giảm nguy cơ mắc u xơ tử cung.
- Chưa từng có thai hoặc sinh con muộn: Phụ nữ chưa từng có thai hoặc sinh con sau 30 tuổi có nguy cơ mắc u xơ tử cung cao hơn phụ nữ đã có thai và sinh con trước 30 tuổi. Điều này có thể liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố trong quá trình mang thai và sinh con.
Sử dụng thuốc tránh thai là nguyên nhân dẫn đến u xơ tử cung
Triệu chứng u xơ tử cung
U xơ tử cung có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và chỉ được phát hiện khi đi khám phụ khoa hoặc siêu âm. Tuy nhiên, khi u xơ tử cung lớn hoặc nhiều, bạn có thể gặp một số triệu chứng sau:
- Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: Bạn có thể bị rong kinh (kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày), cường kinh (kinh nguyệt nhiều hơn bình thường), hoặc ra máu ngoài kỳ kinh. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu do mất máu quá nhiều.
- Đau bụng dưới: Bạn có thể cảm thấy đau nhức hoặc căng thắng ở vùng bụng dưới, đặc biệt là khi kinh nguyệt hoặc giao hợp. Đau có thể lan ra hông, đùi hoặc lưng.
- Các triệu chứng tiết niệu: Bạn có thể bị tiểu nhiều, tiểu khó, tiểu rắt hoặc tiểu đêm. Điều này có thể do u xơ tử cung chèn ép vào bàng quang, làm giảm dung tích của bàng quang hoặc cản trở sự thông suốt của niệu đạo.
- Các triệu chứng đường ruột: Bạn có thể bị táo bón, đầy hơi, khó tiêu hoặc đau bụng. Điều này có thể do u xơ tử cung chèn ép vào trực tràng, làm giảm đường kính của trực tràng hoặc cản trở sự chuyển động của ruột.
- Vô sinh hoặc hiếm muộn: Bạn có thể gặp khó khăn trong việc thụ thai hoặc duy trì thai nghén. Điều này có thể do u xơ tử cung làm thay đổi hình dạng của tử cung, vòi trứng hoặc niêm mạc tử cung, ảnh hưởng đến sự di chuyển của trứng hoặc tinh trùng, hoặc gây ra sự co thắt của tử cung.
Chẩn đoán u xơ tử cung
Để chẩn đoán u xơ tử cung, bác sĩ sẽ tiến hành một số bước sau:
- Khám vùng chậu: Bác sĩ sẽ dùng tay để khám tử cung và buồng trứng của bạn, để xác định kích thước, hình dạng và vị trí của tử cung, cũng như có hay không khối u.
- Siêu âm: Bác sĩ sẽ dùng một thiết bị phát ra sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh của tử cung và các cơ quan xung quanh. Siêu âm có thể được thực hiện qua da bụng hoặc qua âm đạo, để phát hiện và đánh giá u xơ tử cung.
- Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác: Nếu siêu âm không cho kết quả rõ ràng, bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp cắt lớp vi tính (CT scan), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp X-quang với chất đối quang (hysterosalpingography) hoặc siêu âm với chất đối quang (sonohysterography) để có được hình ảnh chi tiết hơn về u xơ tử cung và các cơ quan khác.
- Nội soi tử cung (hysteroscopy): Bác sĩ sẽ dùng một thiết bị có ống nhỏ và đèn để nhìn vào bên trong tử cung của bạn, để xác định và lấy mẫu u xơ tử cung nếu có. Phương pháp này có thể được thực hiện dưới tác dụng của thuốc gây tê hoặc gây mê.
- Lấy mẫu niêm mạc tử cung (endometrial biopsy): Bác sĩ sẽ dùng một ống nhỏ và hút để lấy một ít mô niêm mạc tử cung của bạn, để kiểm tra có hay không u xơ tử cung hoặc bất thường khác. Phương pháp này có thể gây ra một ít đau hoặc chảy máu, nhưng thường không cần thuốc gây tê hoặc gây mê.
Chuẩn đón u xơ tử cung cùng bác sĩ
Điều trị u xơ tử cung
Điều trị u xơ tử cung phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước, số lượng, vị trí và triệu chứng của u xơ tử cung, độ tuổi và mong muốn có con của bạn, tình trạng sức khỏe tổng quát và sự chấp nhận của bạn với các phương pháp điều trị. Các phương pháp điều trị u xơ tử cung có thể bao gồm:
Theo dõi
Nếu u xơ tử cung nhỏ, ít, không gây ra triệu chứng hoặc không ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của bạn, bạn có thể không cần điều trị gì, chỉ cần theo dõi sự thay đổi của u xơ tử cung qua các cuộc khám phụ khoa và siêu âm định kỳ. Nếu u xơ tử cung lớn, nhiều, gây ra triệu chứng hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của bạn, bạn có thể cần điều trị.
Thuốc:
Có một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị u xơ tử cung, bao gồm:
-
- Thuốc giảm nội tiết tố nữ: Các loại thuốc này có tác dụng làm giảm nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể, từ đó làm teo nhỏ u xơ tử cung và giảm các triệu chứng như rong kinh, cường kinh hoặc đau bụng. Tuy nhiên, các loại thuốc này chỉ có hiệu quả khi sử dụng, nếu ngừng sử dụng, u xơ tử cung có thể trở lại như cũ hoặc lớn hơn. Ngoài ra, các loại thuốc này cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như bốc hỏa, đổ mồ hôi, khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục, loãng xương hoặc tiền mãn kinh sớm. Ví dụ về các loại thuốc này là thuốc giải phóng gonadotropin (GnRH agonist) hoặc thuốc ức chế gonadotropin (GnRH antagonist).
- Thuốc giảm sự co thắt của tử cung: Các loại thuốc này có tác dụng làm giãn cơ tử cung, từ đó làm giảm đau bụng do u xơ tử cung gây ra. Các loại thuốc này có thể được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật để loại bỏ u xơ tử cung, để giảm nguy cơ chảy máu hoặc nhiễm trùng. Ví dụ về các loại thuốc này là thuốc chống co thắt cơ trơn (antispasmodic) hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID).
- Thuốc điều trị rong kinh: Các loại thuốc này có tác dụng làm giảm lượng máu ra trong kỳ kinh, từ đó làm giảm nguy cơ thiếu máu do mất máu quá nhiều. Các loại thuốc này có thể được sử dụng kết hợp với các loại thuốc giảm nội tiết tố nữ hoặc độc lập. Ví dụ về các loại thuốc này là thuốc tránh thai (chỉ chứa progesterone hoặc kết hợp estrogen và progesterone), thuốc chống đông máu (tranexamic acid) hoặc thuốc kích thích tạo máu (erythropoietin).
Phẫu thuật:
Có một số loại phẫu thuật có thể được sử dụng để điều trị u xơ tử cung, bao gồm:
-
- Cắt bỏ u xơ tử cung (myomectomy): Đây là phương pháp loại bỏ u xơ tử cung mà không cần loại bỏ tử cung. Phương pháp này thường được áp dụng cho những phụ nữ muốn có con sau khi điều trị. Có nhiều cách để thực hiện phẫu thuật này, bao gồm mổ bụng, nội soi tử cung, nội soi bụng hoặc nội soi âm đạo. Phương pháp nào được chọn phụ thuộc vào kích thước, số lượng, vị trí và loại của u xơ tử cung. Phẫu thuật cắt bỏ u xơ tử cung có thể làm giảm các triệu chứng của u xơ tử cung và cải thiện khả năng thụ thai của phụ nữ. Tuy nhiên, phẫu thuật này cũng có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, dính mô, hoặc tái phát u xơ tử cung.
- Cắt bỏ tử cung (hysterectomy): Đây là phương pháp loại bỏ toàn bộ hoặc một phần tử cung. Phương pháp này thường được áp dụng cho những phụ nữ không muốn có con hoặc đã có đủ con. Có nhiều cách để thực hiện phẫu thuật này, bao gồm mổ bụng, nội soi bụng hoặc nội soi âm đạo. Phương pháp nào được chọn phụ thuộc vào kích thước, số lượng, vị trí và loại của u xơ tử cung. Phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể loại bỏ hoàn toàn u xơ tử cung và các triệu chứng của u xơ tử cung, nhưng cũng có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, dính mô, hoặc các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh lý và tâm lý của phụ nữ. – Nội soi cắt bỏ u xơ tử cung (hysteroscopic myomectomy): Đây là phương pháp loại bỏ u xơ tử cung mà không cần mổ bụng. . Bác sĩ sẽ dùng một thiết bị có ống nhỏ và đèn để nhìn vào bên trong tử cung của bạn, sau đó dùng các dụng cụ nhỏ để cắt bỏ u xơ tử cung. Phương pháp này có thể làm giảm các triệu chứng của u xơ tử cung và cải thiện khả năng thụ thai của phụ nữ. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, dính mô, hoặc tái phát u xơ tử cung.
Các phương pháp điều trị không phẫu thuật
Có một số phương pháp điều trị u xơ tử cung mà không cần phẫu thuật, bao gồm:
-
- Điều trị nhiệt độ cao (thermal ablation): Đây là phương pháp sử dụng nhiệt độ cao để tiêu diệt u xơ tử cung. Có nhiều cách để thực hiện phương pháp này, bao gồm dùng sóng siêu âm, sóng điện từ, laser, hơi nước hoặc điện cực để tạo ra nhiệt độ cao. Phương pháp này có thể làm giảm kích thước và số lượng của u xơ tử cung, từ đó làm giảm các triệu chứng như rong kinh, cường kinh hoặc đau bụng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể gây ra các biến chứng như bỏng, nhiễm trùng, dính mô, hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ.
- Điều trị tắc mạch cung cấp máu cho u xơ tử cung (uterine artery embolization): Đây là phương pháp sử dụng các hạt nhỏ để tắc mạch máu cung cấp cho u xơ tử cung, từ đó làm giảm lượng máu đến u xơ tử cung và làm teo nhỏ u xơ tử cung. Bác sĩ sẽ dùng một ống nhỏ để đưa các hạt nhỏ vào động mạch chủ ở háng, sau đó đưa đến mạch máu cung cấp cho u xơ tử cung và tiêm vào đó. Phương pháp này có thể làm giảm kích thước và số lượng của u xơ tử cung, từ đó làm giảm các triệu chứng như rong kinh, cường kinh hoặc đau bụng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, dính mô, hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ.
Đây là những thông tin cơ bản về u xơ tử cung, một bệnh lý phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về u xơ tử cung, bạn nên đến chúng tôi để được tư vấn và điều trị kịp thời. Chúc bạn sức khỏe!
